ارزیابی تمرکز جغرافیایی استانی صنعت و عوامل مؤثر بر میزان آن در ایران

نویسندگان

دکتر نادر مهرگان

یونس تیموری

چکیده

چگونگی توزیع و پراکندگی فعالیت­های تولیدی و استقرار واحدها و بنگاه­های صنعتی در مناطق مختلف به تصمیم­های این واحدها برای مکان­یابی در نواحی معین بستگی دارد. امّا بسیاری عوامل مهم  وجود دارند که در این تصمیم­گیری مؤثر هستند و واحدهای تولیدی با در نظر گرفتن آن عوامل، اقدام به انتخاب مکان و منطقۀ مناسب برای استقرار در آن می­کنند. پس می­توان گفت آن عوامل باعث ایجاد نوعی تمرکز به نام تمرکز جغرافیایی در صنعت می­شوند که یکی از مهم­ترین عناصر ساختار بازار می­باشد. در این تحقیق ما با اندازه­گیری میزان تمرکز جغرافیایی استانی برحسب اشتغال و با استفاده از شاخص eg، به بررسی تأثیر عوامل مؤثر در این نوع تمرکز برای دورۀ 1385- 1379 می­پردازیم و برای این کار مدل اقتصادسنجی پانل دیتا و روش pooling و نرم­افزار eviews6 مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج این ارزیابی برای دورۀ مورد مطالعه نشان می­دهد که سه استان سمنان، قزوین و تهران به ترتیب دارای بیشترین تمرکز جغرافیایی فعالیت­های مختلف در خود می­باشند. همچنین سه عاملِ موجودی سرمایۀ انسانی، دسترسی به حمل و نقل و دسترسی به بازار مصرف به ترتیب بیشترین تأثیر معنی­دار را بر میزان تمرکز جغرافیایی صنایع در بین استان­ها ­دارند. البته متغیر سرمایۀ انسانی در مقایسه با سایر عوامل مؤثر بر میزان تمرکز جغرافیایی فعالیت­ها، بیشترین قدرت توضیح­دهندگی را در مدل دارا می­باشد. معنی­دار بودن عامل سرمایۀ انسانی و ارتباط مثبت و قوی آن با میزان تمرکز جغرافیایی، یکنقطۀ قوت برای سیاست­های دولت در تنظیم تمرکز جغرافیایی در بین استان­ها و مناطق مختلف کشور است؛ به طوری که دولت با افزایش میزان کمّی و کیفی این نوع سرمایه بخصوص در استان­های محروم خواهد توانست در جهت کاهش میزان تمرکز جغرافیایی و ایجاد یک توسعۀ هماهنگ منطقه­ای گام بسیار مهمی بردارد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

برآورد تمرکز فضایی صنعت و عوامل مؤثر بر آن در بین استان‌های ایران

This paper considers spatial distribution of industrial activities and effective factors on such a distribution. Ellison and Glaeser’s spatial concentration index, has been used for measureing spatial distribution of industry. This index has been calculated by Ad-value variable for 30 provinces of Iran and for period of 2006-2013. So, The spatial panel data model has been used in order to...

متن کامل

سرمایه گذاری در بخش حمل و نقل و تأثیر آن بر تمرکز جغرافیایی فعالیت‌ها در صنعت کشور ایران

       در این مطالعه به طور اخص به اهمیت ارتباط بین بخش­های صنعت و حمل و نقل، در چگونگی شکل­گیری توزیع فعالیت­های صنعتی در کشور ایران می­پردازیم. اینکه آیا با توجه به ارتباط بین این دو بخش، سرمایه­گذاری بیشتر در بخش حمل و نقل خواهد توانست در توزیع فعالیت­های تولیدی بخش صنعت مؤثر باشد. برای این منظور بعد از محاسبه ارتباط بین دو بخش صنعت و حمل و نقل از طریق جدول داده- ستاده سال 1380 و با استفاده ...

متن کامل

عوامل مؤثر بر رشد صنعت گردشگری ایران

پاسخ به این پرسش که «چه عواملی در افزایش درآمد­های گردشگری خارجی ایران مؤثر هستند؟» زمینه­­­­ اجرای پژوهش حاضر را فراهم آورده­است. «افزایش تعداد اتاق در هتل»، «آموزش منابع انسانی شاغل در صنعت گردشگری» و «جنگ» از جمله متغیرهای توضیحی هستند­که به گمان محقق می­توانستند موجب تأثیر ­بر گردشگری خارجی ایران( متغیر وابسته )شوند. نوع داده­های پژوهشی سری­زمانی 1386-1357 است. برای آزمون پایایی سری زمانی...

متن کامل

بررسی عوامل اقتصادی و فرهنگی مؤثر بر سن ازدواج در ایران: یک مطالعۀ میان استانی

تغییرات صورت گرفته در حوزۀ ازدواج و خانواده همانند بسیاری دیگر از جنبه های زندگی اجتماعی انسان، یک واقعیت انکارناپذیر زندگی در دنیای مدرن است. نوسازی و توسعۀ اقتصادی- اجتماعی از عوامل اصلی این تغییرات است. هدف این مقاله بررسی تأثیر عوامل اقتصادی و فرهنگی بر سن ازدواج در استان‌های مختلف کشور است. این عوامل عمدتاً عبارتند از: بیکاری، تورم، رشد مخارج خانوار، سطح درآمد استان و تحصیلات. نتایج حاصل از...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری- منطقه ای

ناشر: دانشگاه سیستان و بلوچستان

ISSN 2345-2277

دوره 2

شماره 5 2012

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023